PSP w Grabowie n/Wisłą

SZKOŁA W GRABOWIE

Zarys historii

Publicznej Szkoły Podstawowej

im. Haliny Boguchwały Mirosławskiej

w Grabowie n/ Wisłą

opr. : mgr Jadwiga Czerniak

PUBLICZNA SZKOŁA PODSTAWOWA
im. Haliny Mirosławskiej

Wszystko co tylko istnieje
ma swoją historię,
którą winniśmy skrzętnie notować
i przekazywać potomnym ...

   Pragnąc spisać dzieje Szkoły Podstawowej w Grabowie n/ Wisłą , posłużę się kroniką szkoły napisaną przez byłego ucznia, a potem długoletniego dyrektora tej szkoły mgr Tadeusza Gołdę , wspomnieniami najstarszych mieszkańców wsi , oraz cennymi uwagami p. Natalii Przepiórka byłej nauczycielki - polonistki tutejszej szkoły.
   Z relacji seniorów wsi wynika , że przed rokiem 1914 nauczania zorganizowanego na naszym terenie nie było .
   Nauczaniem zajmowali się przygodni nauczyciele , którzy narażając wolność osobistą starali się zaszczepić dzieciom chłopskim elementarne umiejętności czytania , pisania i rachunku pamięciowego .
   Nauka odbywała się tylko zimą przy częstej zmianie miejsca , aby nie zwracać uwagi rosyjskich „ strażników „ .
   Ludność Grabowa podobnie jak mieszkańcy wielu innych wsi zaboru rosyjskiego broniła się przed szkołą carską i nie wyrażała zgody na jej budowę . Sytuacja zmieniła się dopiero w czasie I wojny światowej . Okolica tutejsza przechodziła kilka razy z rąk do rąk walczących ze sobą wojsk   .
   Gdy front wojny przesunął się daleko na wschód , pojawili się pierwsi nauczyciele . Wynajęto izbę , powołano dozór szkolny . Najprawdopodobniej rozpoczęcie regularnych zajęć szkolnych przypada na lata 1916 / 1917 . Potwierdzają to szczątki zachowanych dokumentów szkolnych .
   Pierwszym nauczycielem w Grabowie był  Antoni Malina  , który uczył dzieci w wynajętej izbie u Jana Rogali . Dzieci podzielone były na oddziały od I do IV . Nauka odbywała się na dwie   zmiany.

Wkrótce miejsce Antoniego Maliny zajął ex-żołnierz generała Józefa Dowbór- Muśnickiego niejaki Antoni Madera o pseudonimie Kalikst Sztolf , który tu w naszym rejonie ukrywał się przed Austriakami.
W latach 1918-22 uczył jeszcze inny nauczyciel , ale jego nazwiska nikt już nie pamięta .

   W 1922 roku przybyła do Grabowa nauczycielka Halina Mirosławska , która wcześniej z pomocą inspektora szkolnego Sejmiku Powiatowego w    Kozienicach Mariana Jagmina , właściciela niewielkiego majątku ziemskiego w pobliskim Ludwikowie , zakładała szkołę w Babinie .
   Dla potrzeb szkolnych została wynajęta druga izba u Jana Makucha , która znajdowała się po sąsiedzku pierwszej . Tu odbywały się zajęcia szkolne . Poczynania p. Mirosławskiej wspierane były przez Józefa Gojnerta a następnie Juliana Niedzielskiego , który pracował w Grabowie do 1934 roku .
   W 1930 roku p. Mirosławska kupuje z funduszu gminnego drewniany dwuizbowy domek od Szczepana Tworzowskiego i dobudowuje pokoik z kuchenką dla siebie .
   W 1930 roku zostaje podniesiony stopień organizacyjny szkoły z „dwu-” na „trzyklasówkę „ . Przyjęto nową nauczycielkę Bronisławę Szamańską .
   Druga wojna światowa a następnie okupacja hitlerowska nie przerwały istnienia tutejszej szkoły . Nauka ograniczała się do rachunków ,czytania i pisania . Zabroniona była nauka historii, geografii literatury . Jedyną dozwoloną literaturą było czasopismo „ Stery ‘’ . Pomimo takich ograniczeń okupacyjnych poziom nauczania w tutejszej szkole był wysoki

Budynek Jana Rogali,w którym mieściła się przez wiele lat izba szkolna.
Na zdjęciu młodzież szkolna w dniu zakończenia roku szkolnego 1916/1917.

Tak o tym pisze p. Tadeusz Gołda „ Tutejsi nauczyciele dokładali wiele starań by w zakresie programu matematyki , ćwiczeń w czytaniu , opowiadaniu i pisaniu ćwiczeń stylistycznych zrobić możliwie wszystko , co w tych warunkach było możliwe . Stąd też poziom nauczania był wysoki . Zawdzięczać to należy przede wszystkim ówczesnej kierowniczce szkoły – Halinie Boguchwale Piątkowskiej-Mirosławskiej , osobie już wtedy starszej , bardzo statecznej i poważanej , cieszącej się wielkim autorytetem zarówno wśród młodzieży jak i dorosłych „ .
   Ta wybitna nauczycielka , troskliwa i serdeczna opiekunka żyje w pamięci ludzi , których uczyła i ich dzieci mimo upływu 60 lat jakie minęły od jej śmierci .
   Zmarła 20 października 1942 roku w wieku 48 lat i została pochowana na cmentarzu w Zwoleniu .
   Jej następca Antoni Skwira uczący w szkole grabowskiej od 1940 roku starał się wychowywać dzieci w duchu narodowym , zaszczepiając w młodych umysłach właściwy kierunek myślenia .
   Już w 1937 roku szkoła w Grabowie była szkołą 7-oddziałową , ale tylko z trzema nauczycielami. Nauka zatem odbywała się przez łączenie sąsiednich klas. Taką też została aż do 1949 roku . W latach 1945-47 uczyło w Grabowie tylko dwoje nauczycieli – kierownik Antoni Skwira i Anna Guzin .

Przedwojenny budynek szkoły został zniszczony podczas ofensywy w styczniu 1945 roku . Zajęcia odbywały się w dwóch izbach dworskiego pałacu .
Później władze gminne postarały się o barak poniemiecki . Został on postawiony na placu gminnym – obecny plac GS-u . Mieściły się w nim cztery sale lekcyjne, kancelaria oraz mieszkanie kierownika .
W 1947 roku kierownikiem był przez dwa lata Stanisław Jagielski a po przejściu na stanowisko inspektora w Kozienicach jego miejsce zajął starszy i doświadczony nauczyciel Stanisław Wrotkowski . Funkcję kierownika pełnił tylko dwa lata w trudnych czasach stalinowskich (1949-53 ) .Nie znajdując uznania aparatu partyjnego , został zdjęty ze stanowiska a jego stanowisko powierzono młodemu nauczycielowi Julianowi Kołaczowi , który przepracował 7 lat (1953-60 ). Ale szkoła to nie tylko dyrektorzy ,lecz i nauczyciele,którzy dłużej lub krócej uczyli i wychowywali sporą gromadkę wiejskiej dzieciarni . Byli to : Nazariusz Antoniak ,Stanisław i Zofia Faustman, Tadeusz Plewicki, Irena Majczak , Regina Kosz , Danuta Lewicka , Tadeusz Mikulski , Krystyna Rusinek , Sabina Pastwa , Janina Giza , Zofia Gołda ,Maria Gazdur- Kamionka , Czesław Kamionka , Irena Lipińska , Kazimiera Łyszcz , Szulowski i inni.
Liczba uczniów utrzymywała się w granicach od 115 do 180 przy obsadzie czterech nauczycieli .
W 1956 roku dzięki staraniom kierownika szkoły Juliana Kołacza i miejscowego społeczeństwa przystąpiono do budowy murowanego budynku szkolnego.

Nim przystąpiono do budowy nie obyło się bez starć między wioskami o lokalizację . Ostatecznie zwyciężył Grabów , ale kosztem minimalizacji budynku szkolnego – na potrzeby 114 uczniów .
W momencie oddania go do użytku (1958 r.) było już 136 uczniów i z każdym rokiem ich przybywało . W 1961 r. pobierało naukę 200 uczniów przy obsadzie pięciu nauczycieli . Do poprawy szczupłego stanu lokalowego szkoły trzeba było szukać jakiegoś sposobu. Z biblioteki zrobiono piątą salę lekcyjną , a pokój nauczycielski połączono z kancelarią kierownika.

   W 1960 r. odszedł budowniczy szkoły p. Julian Kołacz . Na jego miejsce przyszła Aleksandra Wróbel . Zmieniła się również obsada nauczycielska . Przyszły nowe osoby : Janina Warchoł , Tadeusz Sobieszek , Zuzanna Sokalska – Papiewska , Krystyna Leśniewska i Henryka Grześkiewicz .
   Jak pisze p. Gołda w kronice szkoły : „w latach 1961 – 64 szkoła w Grabowie należała do najlepszych w powiecie zwoleńskim pod względem obsady , a młodzież osiągała najniższy procent drugoroczności ( 2, 6 %)
   Młodzież osiągała najwyższe lokaty w organizowanych przez powiat konkursach i zawodach . Nauczyciele organizowali się w pracy społecznej na rzecz środowiska , byli radnymi , obsługiwali zebrania wiejskie i szkoleniowe . Działały drużyna harcerska i zuchowa , p. Aleksandra Wróbel prowadziła zespół muzyczny . Tutejsza młodzież osiągała niezłe wyniki w sporcie , szczególnie drużyna chłopięca w piłce ręcznej” .
   W 1965 r. nastąpiła poważna zmiana w obsadzie nauczycielskiej . Z dawnego grona została tylko p. Janina Warchoł. Przybyli: p. Zofia i Tadeusz Gołdowie ,   Czesław Majewski , Józefa Markowska , Rozalia Rumińska – Tyburska , a rok później Natalia Tomczak–Przepiórka. Większość miała długoletnie doświadczenie pedagogiczne i metodyczne w poszczególnych przedmiotach .
   W latach 1963 – 67 przy szkole podstawowej istniała Szkoła Przysposobienia Rolniczego , z której wielu absolwentów kontynuowało naukę w Technikum Rolniczym w Zwoleniu .

   W roku szkolnym 1966 / 67 Szkoła Podstawowa w Grabowie miała 217 uczniów , dwie klasy S.P.R. i ok.. 20 osób uczęszczało na zajęcia podstawowej szkoły wieczorowej dla dorosłych .
   Budynek „ pękał w szwach ‘’ . Za mało było sal lekcyjnych . Nie było miejsca na urządzanie sal przedmiotowych . Duży korytarz w czasie przerw spełniał rolę sali rekreacyjnej , sali gimnastycznej podczas zajęć w-f i sali koncertowo – teatralnej dla okolicznościowych akademii, występów i zabaw .
   Co roku większość absolwentów klas ósmych kontynuowała naukę w pełnych szkołach średnich . I taką tradycje utrzymują nasi uczniowie do dzisiaj .
   W 1973 r. następuje reforma administracyjna kraju , Grabów traci na znaczeniu na rzecz wsi Przyłęk . Odchodzi dyr. Tadeusz Gołda , został mianowany dyrektorem LO w Zwoleniu . Na jego miejsce przychodzi do Grabowa nowy dyrektor Franciszek Wieczorek , który porządkuje obejście szkoły i urządza nowe boisko szkolne.
   To dzięki jego staraniom w latach 1980 – 83 przy pomocy ówczesnego Kuratora Oświaty w Radomiu śp. Mieczysława Janika oraz naczelnika Gminy w Przyłęku Tadeusz Kochankadobudowano piętra na skrzydłach bocznych budynku , skanalizowano i założono C.O. W 1985 r. obok szkoły stanął dom nauczyciela , który oddano do użytku sześciu rodzinom . Dawne mieszkania nauczycielskie przebudowano na dwie sale lekcyjne , bibliotekę , pokój nauczycielski i harcówkę . Każda klasa miała własną salę , która pełniła również rolę pracowni przedmiotowej . Niestety   nie udało się wówczas zrealizować panu Wieczorkowi budowy sali gimnastycznej .Była i jest ona bardzo potrzebna . Sport w naszej szkole ma chlubne i długie tradycje .Była już nawet sporządzona dokumentacja budowy . Szkołę podstawowa w Grabowie ominęły reformy administracyjne . Zawsze była odpowiednia liczba dzieci (150-160) . Nigdy nie obniżono stopnia organizacyjnego , klasy liczyły od 12-28 uczniów . Sam Grabów „ starzał się „ , dzieci ubywało , szkołę zasilały takie miejscowości jak: Michalin , Szczęście , Ługi , Celestynów, Zielonka Nowa i zachodnia część Zielonki Starej .
   Zmienia się skład grona pedagogicznego . W 1974 odchodzi p. W. Nowak , w 1978 r. p. J. Markowska a na ich miejsce przybywają nowi nauczyciele .    W 1978 roku państwo Zofia i Stanisław Łuczyńscy , w 1979 r . p. Alina Bednarczyk , w 1982r. p. Jadwiga Nita-Czerniak , w 1983 r. p. Krystyna Sułek ( była uczennica szkoły ) , w 1986 r. p. Janina Pożoga , w 1994 r. p. Lech Pożoga a w 1997r. p. Barbara Koniarz .
     Lata 1975/90 to lata rozkwitu szkoły . Budynek zmodernizowany i odnowiony , wykształcone grono, wspaniała atmosfera pracy , liczne zdolne roczniki młodzieży , ogromne poświęcenie dyrektora i nauczycieli , przynosiło efekty .
Uczniowie brali udział w olimpiadach przedmiotowych . Mięliśmy kilku olimpijczyków na szczeblu wojewódzkim ,głównie z języka polskiego ,matematyki i języka rosyjskiego. Wymienię tu : Jolantę Morawską , Edytę Majewską , Krzysztofa Szarpaka, Annę Skrzypek , Monikę Solecką , Rafała Wójcika , Justynę Sułek , Hannę Potucha , Aleksandrę Łuczyńską , Majkę Drążyk i Agnieszkę Wieczorek . Obecnie są to nauczyciele , informatycy , ekonomiści . Często wracają do nas na praktyki .

W szkole prężnie działała drożyna zuchowa pod opieką p. Zofii Łuczyńskiej i harcerska prowadzona przez p. N. Przepiórka . Wraz z przybyciem w 1992 r. Bogumiły Trzaskowskiej–Chołuj szkoła zaczęła rozbrzmiewać muzyką i śpiewem . wielu uczniów pobierało lekcje muzyki , a potem uświetniało uroczystości szkolne .
Organizowane były kursy tańca towarzyskiego i samoobrony . Uczniowie chętnie uczestniczyli w tych zajęciach .
Zmieniło się również otoczenie szkoły . Dzięki zaangażowaniu dyrektora p. F. Wieczorka i p. J. Czerniak wytyczone zostały nowe alejki i kwietniki , zasadzono mnóstwo ozdobnych krzewów . W 1993 r. po chorobie uniemożliwiającą mu dalszą pracę odchodzi na emeryturę p. F. Wieczorek . Przez rok (1992) stanowisko dyrektora piastowała p. W. Wieczorek , a od 1993 do 1998 na stanowisko to powołano p. S. Łuczyńskiego . Rodzi się pomysł nadania szkole imienia , wśród wielu propozycji na patrona szkoły pojawia się nazwisko długoletniej dyrektorki p. Haliny Mirosławskiej. Propozycję popierają wszystkie organy szkoły, zawiązuje się Komitet Organizacyjny w którym pierwszoplanowe role odgrywają p. N. Przepiórka , dyr. S. Łuczyński i przewodniczący komitetu p. Andrzej Maj. Rada Gminy w Przyłęku podejmuje stosowną uchwałę i w dniu 1 września 1997 r. wielkie święto. Szkoła Podstawowa w Grabowie otrzymuje imię Haliny Boguchwały Mirosławskie . Społeczność lokalna funduje sztandar , a na budynku szkoły w 80 – lecie jej powstania byli uczniowie tablicę pamiątkową , która została wmurowana na frontowej ścianie szkoły . Na uroczystości było mnóstwo gości : dawni uczniowie , dyrektorzy , nauczyciele , społeczność wiejska oraz przedstawiciele władz samorządowych i wojewódzkich. Za zebrane fundusze ufundowano płytę nagrobną . Grób patronki otoczony jest stałą opieką przez jej uczniów ich dzieci i młodzież nasze szkoły.

Zdjęcia z uroczystości nadania imienia i sztandaru
Szkole Podstawowej w Grabowie w dniu 1 września 1997 r.

   Zmienia się grono nauczycielskie . W 1993 r.na emeryturę odchodzi długoletnia nauczycielka – matematyk p. R. Tyburska , w 1998 pani Natalia Przepiórka i Stanisław Łuczyński , w 1999r. H. Grzybowska i W. Wieczorek a rok później p. Zofia Łuczyńska , w 2000 r. p. Janina Pożoga , a w 2001 p. Barbara Koniarz .
   Nowym dyrektorem zostaje p. Lech Pożoga wygrywając konkurs w 1998 roku .
Wraz z nim przybywają nowi nauczyciele . Są to ; Elżbieta Kałkowska - 1998, Renata Pożoga – 1999, Bożena Wolszczak – 2000 , Bożena Potucha – 2000 , Wioletta Mazur i Sabina Budniak - 2001 .
   Mimo bardzo trudnej sytuacji w oświacie nasza szkoła ma się dobrze W wyniku reformy systemu nauczania w 1999 roku
zmienia się stopień organizacyjny szkoły na sześcioklasową. Po nadaniu imienia zmieniła się również nazwa szkoły . Obecnie to Publiczna Szkoła Podstawowa im. Haliny Mirosławskiej w Grabowie nad Wisłą.
Mamy ponad 150 uczniów , klasy liczą od 15 do 28 uczniów .Zajęcia odbywają się w ośmiu salach lekcyjnych . Sale te ostatnio zostały odnowione i przystosowane do mniejszych uczniów i innej roli .
   Utworzono klasę zerową , 4-klasy młodsze , pracownię polonistyczną , matematyczną i informatyczną . Dzięki uporowi pana dyrektora i pomocy finansowej Rady Rodziców   posiadamy już siedem komputerów na których lekcje informatyki mają dzieci z klas 1- 6 .W latach 1998 – 2000 przy znaczącym udziale pracowników sezonowych zmodernizowano kuchnię szkolną i szatnię . Na wniosek dyrektora przy wsparciu Rady Gminy w Przyłęku zmodernizowano kotłownię , zastępując stare piece węglowe nowoczesnym ogrzewaniem olejowym. W roku 2001 wyremontowano schody i taras przed szkołą oraz położono nową elewację szatni.
   Nauczyciele ciągle aktualizują swoją wiedzę . Na studiach podyplomowych studiują lub studiowały : R. Marzęda , J. Czerniak , W. Mazur , B. Potucha ,.S. Budniak . Pani B. Chołuj zdobywa uprawnienia do nauczania języka angielskiego w Kolegium Języków Obcych , inni podnoszą swoje kwalifikacje na kursach kwalifikacyjnych : Panie R. Pożoga ,                  B. Wolszczak i   R. Marzęda ukończyły kurs komputerowy a K. Sułek kurs doskonalący z nauczania początkowego.
   Uczniowie pod kierunkiem nauczycieli osiągają dobre wyniki w sporcie , zwłaszcza w tenisie stołowym oraz biorą licznie udział w konkursach plastycznych i recytatorskich . Absolwenci kontynuują naukę w zaprzyjaźnionych z naszą szkołą Gimnazjach w Wólce Zamojskiej i w Zwoleniu .

DYREKTORZY SZKOŁY W GRABOWIE

HALINA BOGUCHWAŁA MIROSŁAWSKA	1922 – 1942
ANTONI SKWIRA	1942 – 1947
STANISŁAW JAGIELSKI	1947 – 1949
STANISŁAW WROTKOWSKI	1949 – 1953
JULIAN KOŁACZ	1953 – 1960
ALEKSANDRA WRÓBEL	1960 – 1965
mgr TADEUSZ GOŁDA	1965 – 1973
FRANCISZEK WIECZOREK	1973 – 1992
WANDA WIECZOREK	1992 – 1993
mgr STANISŁAW ŁUCZYŃSKI	1993 – 1998
mgr LECH POŻOGA	1998 – 2003
mgr JADWIGA CZERNIAK	2003

OBECNE GRONO NAUCZYCIELSKIE

Mgr LECH POŻOGA	- dyrektor szkoły, wychowanie fizyczne
ALINA BEDNARCZYK	- język polski , biblioteka
Mgr SABINA BUDNIAK	- oddział przedszkolny
Mgr BOGUMIŁA CHOŁUJ	- muzyka , język angielski
Mgr JADWIGA CZERNIAK	- przyroda , informatyka
ANETA DĄBROWSKA	- katecheza
Ks. SYLWESTER GÓRECKI	- katecheza
Mgr RENATA MARZĘDA	- matematyka , informatyka
Mgr WIOLETTA MAZUR	- język polski , historia
Mgr BOŻENA POTUCHA	- nauczanie początkowe
Mgr RENATA POŻOGA	- nauczanie początkowe
Inż. KRYSTYNA SUŁEK	- nauczanie początkowe
Mgr BOŻENA WOLSZCZAK	- nauczanie początkowe